تیتر کده

هر شکایتی مبنی بر نیاز به ادرار کردن بدون کنترل، بی اختیاری ادرار نامیده می شود. بی اختیاری ادرار می تواند هم در مردان و هم در زنان رخ دهد، اگرچه در زنان شایع تر است. علاوه بر این، ممکن است در سنین مختلف از کودکی تا پیری و به دلایل مختلف رخ دهد. برای تشخیص و درمان بی اختیاری ادرار ابتدا باید انواع بی اختیاری ادرار را بشناسید.

در ادامه این مقاله نوشته دکتر کیوان آقامحمدپور ، فوق تخصص اورولوژی و سوبورولوژی زنان، انواع بی اختیاری ادرار و روش های درمان آن را توضیح می دهد.

انواع بی اختیاری ادرار در زنان

علائم مجاری ادراری:

بی اختیاری فوری حالتی است که در آن ادرار غیر ارادی است و میل به توالت وجود دارد. معمولاً در این حالت قبل از رسیدن فرد به توالت، ادرار نشت می کند. شیوع این نوع بی اختیاری به حدی زیاد است که حدود یک سوم موارد بی اختیاری ادرار را می توان به این شکل نسبت داد.

بی اختیاری استرسی ادرار:

شکایت از شب ادراری که در حین ورزش، سرفه، عطسه یا استرس رخ می دهد، بی اختیاری ادرار استرسی نامیده می شود. این نوع بی اختیاری ادرار بیشتر در زنان دیده می شود و حدود نیمی از موارد بی اختیاری ادرار از این نوع است.

بیماری های همراه ادراری:

بی اختیاری ادرار ترکیبی با افزایش فشار شکمی و احساس فوریت برای ادرار مشخص می شود. این نوع ناتوانی جنسی از نظر شیوع بیش از نیمی از موارد (30-50%) را تشکیل می دهد.

_ بی اختیاری ادرار مداوم:

شکایت از ادرار مداوم و غیر ارادی به طوری که فرد هنگام راه رفتن بیدار و خواب باشد. بدون فشار شکم یا احساس فوریت باشید. و مدام ادرار کنید این نوع بی اختیاری طبیعی نیست. معمولا بعد از جراحی لگن ایجاد می شود. یا سابقه رادیوتراپی لگن داشته و به دلیل ایجاد فیستول بین مثانه و رحم ایجاد می شود. یا مثانه واژینال

نابرابری چه اثرات منفی بر زندگی اجتماعی زنان دارد؟

این بیماری تقریباً تمام جنبه های زندگی فردی که از بی اختیاری ادرار رنج می برد را درگیر می کند و ارتباط این بیماران به خصوص روابط جنسی به دلیل خطر نشت ادرار بسیار محدود است. این افراد تمایل دارند سفر را محدود کنند، حتی مسافت های کوتاه، زیرا دسترسی به توالت مناسب در طول سفر یکی از نگرانی های اصلی این بیماران است.

نحوه خوردن و آشامیدن و حتی لباس پوشیدن این بیماران با ابتلا به این بیماری تغییر می کند. اصولاً این بیماران سعی می کنند لباس های تیره بپوشند و مصرف مایعات و غذاها و میوه های آبکی را محدود کنند.

اختلالات خواب در این افراد به این دلیل پیچیده می شود که در طول شب باید دو یا سه بار با میل شدید به ادرار کردن از خواب بیدار شوند و حتی در برخی موارد به دلیل نشت ادرار مجبور به دوش گرفتن و تعویض لباس می شوند. نکته بعدی تاثیر این بیماری بر کیفیت کار یعنی بیماران شاغل است. البته تحت تأثیر نگرانی های ناشی از دفع ادرار و اغلب نیاز به دستشویی، فعال بودن در محیط کار و اصولاً به کفایت محیط کار آسیب جدی وارد می شود. ، تاثیر این بیماری در کاهش کیفیت زندگی حتی بیشتر از دیابت و التهاب مفاصل برای آنهاست.

عوامل خطر بی اختیاری ادرار در زنان چیست؟

1. سن:

افزایش سن یک عامل خطر مهم در نظر گرفته می شود. با ورود زنان به یائسگی و کاهش سطح هورمون های جنسی، ماهیچه ها و اعصاب لگن آرام تر می شوند که به طور طبیعی باعث افزایش تکرر ادرار با استرس می شود. همچنین در سال های هفتم و هشتم زندگی به دلیل تغییرات بافتی در عضلات مثانه، عدم تعادل مثانه بیشتر می شود و نیاز به بی ثباتی دارد. از سوی دیگر بیماری هایی از جمله دیابت، فشار خون بالا، نارسایی قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی، مشکلات روحی مانند زوال عقل، افزایش بیماری پارکینسون در سنین بالا می باشد. بنابراین، به دلیل نیاز به استفاده از داروها برای بیماری های ترکیبی، تعداد اختلالات ادراری در حال افزایش است.

2. تولید مثل:

در دوران بارداری به خصوص با افزایش سن حاملگی، احتمال ادرار به ویژه در شرایط استرس زا افزایش می یابد. پس از تولد، در سه ماه اول، اگر تمرینات کف لگن به طور منظم انجام شود، بی اختیاری از 60 درصد به 30 درصد کاهش می یابد.

3. نوع تحویل:

در مقایسه با سزارین و زایمان طبیعی، خطر سزارین به ویژه بی اختیاری استرسی کمتر است. البته باید توجه داشت که در برخی از موارد زایمان طبیعی عوامل خطر وجود دارد. از جمله این عوامل می توان به طولانی بودن زمان زایمان، استفاده از فورسپس در زایمان طبیعی و وزن بالای 4 کیلوگرم نوزاد اشاره کرد. خطر بی اختیاری ادرار در خانمی که یک بار بارداری و زایمان داشته است نسبت به خانمی که هرگز باردار نشده است یک و نیم برابر افزایش می یابد. البته این خطر در بارداری های بعدی بیشتر می شود.

4. درمان هورمونی:

مصرف قرص های استروژن خوراکی با یا بدون پروژسترون باعث افزایش بی اختیاری ادرار در زنان میانسال می شود. اما استفاده از استروژن موضعی به شکل کرم واژینال بی اختیاری ادرار را بدتر نمی کند، بلکه در واقع آتروفی واژن را بهبود می بخشد و عفونت های مکرر مجاری ادراری را کاهش می دهد.

5- چاقی:

چاقی تاثیر جدی بر شدت انواع ادرار دارد. در واقع، اگر شمارش بدن بیشتر از 30 باشد، دو برابر می شود، میزان دفع ادرار نیست. با این حال، با کاهش وزن، اثر بهبودی علائم ادراری به وضوح قابل مشاهده است.

6. سیگار کشیدن:

ارتباط واضحی بین بی اختیاری ادرار و سیگار کشیدن وجود دارد. سیگار خطر ابتلا به بیماری های مزمن ریوی، سرفه های مکرر، عفونت های ریوی را افزایش می دهد و در نتیجه بروز بی اختیاری استرسی را افزایش می دهد.

7. غذا:

بین مصرف نوشیدنی های کافئین دار (چای و قهوه) و بی اختیاری ادراری رابطه مستقیم وجود دارد.

8. بیماری پزشکی:

دیابت و افسردگی دو مورد از مهم ترین بیماری هایی هستند که به وضوح با بی اختیاری ادرار مرتبط هستند. دیابت نوع I و نوع دوم هر دو میزان بروز بی اختیاری ادرار را افزایش می دهند. با این حال بیشتر در نوع II است.

در اینجا نگاهی به فیزیولوژی چرخه ذخیره ادرار مثانه و نحوه دفع آن داریم:

کنترل ادرار از طریق همکاری و تعامل بین اعصاب، ماهیچه‌ها، سلول‌ها و بافت همبند و مکانیسم‌های هورمونی، از جمله سیستم ادراری تحتانی و ساختارهای اطراف آن، و اختلال در افراد که عامل مربوط به مدیریت ادرار است، حاصل می‌شود. به دفع ادرار. عملکرد مجرای ادرار تحتانی را می توان به دو فاز جداگانه تقسیم کرد.

1- مرحله جمع آوری (پر کردن): در طول چرخه جمع آوری و تخلیه ادرار، 99 درصد از زمان صرف جمع آوری ادرار می شود.

توزیع فاز 2 (ادرار): کمتر از 1% در ادرار.

در مرحله احتباس ادرار، مثانه به تدریج پر از ادرار می شود که وارد مجرای ادرار می شود. در واقع زمانی که مثانه پر می شود، حجم آن افزایش می یابد، اما فشار داخل مثانه به میزان قابل توجهی افزایش نمی یابد. این ویژگی را انطباق عضلات مثانه یا انطباق مثانه می نامند. یعنی افزایش حجم بالون بدون افزایش محسوس فشار داخلی. با این توانایی مثانه می تواند ادرار را بدون افزایش فشار ذخیره کرده و فشار را به دستگاه ادراری فوقانی منتقل کند.

آنچه باعث این تطابق می شود خاصیت ارتجاعی بافت مثانه است. علاوه بر این، رفلکس های عصبی وجود دارند که کشش عضله مثانه را در حین پر شدن مثانه کنترل می کنند. در این مرحله ساختار مجرای ادرار و اسفنکتر باید بسته شود. بنابراین مقاومت بالای مجرای خروجی و کنترل اختیاری ادرار حفظ می شود. البته این فعالیت ها در مرحله تخلیه ادرار معکوس می شوند.

در هنگام تخلیه یا ادرار کردن، شل شدن عضلات مثانه متوقف می شود. در عوض، عضلات مثانه منقبض می شوند، اسفنکترها باز می شوند و مقاومت مجرای کاهش می یابد. سپس تخلیه کامل ادرار انجام می شود، در پایان این مرحله به مرحله ذخیره سازی باز می گردد که با پر شدن مثانه همراه است.